کلاویه پیانو چیست؟

کلاویه پیانو به کلیدهای سیاه و سفید رنگی گفته میشود که نوازنده با فشردن آن صدای نت مورد نظر را ایجاد میکند. یکی از مهمترین و تاثیر گذار ترین موارد مربوط به قطعات موسیقی، که آنها را احساسی و با ملایمت یا قدرتمند و هیجان انگیز میکند، داینامیک یا آکسان قطعات است. یعنی کم یا زیاد بودن شدت صدا. به عنوان مثال، در پیانو آکوستیک  هرچه نوازنده ضربه محکم تری بر کلاویه های پیانو  وارد کند، صدای بلند تر و قوی‌ تری ایجاد می ‌شود. و این امر به یکی از تکنیک های مهم نوازندگی این ساز تبدیل شده است.

بعد از استفاده کردن از این احساس، در سایر سازها مانند کیبورد، این امکان برای نوازنده ایجاد شد تا بتواند با استفاده از شدت ضربه به کلید ها صدای آرام یا بلند تر را اجرا کند. این سیستم اولیه را  Touch Response یا حساسیت به شدت ضربه نامیده اند.

تاریخچه انواع کلاویه پیانو

بعد از اینکه موضوع حساسیت به ضربه در کلاویه پیانو ایجاد شد، تولید کنندگان برای ساخت پیانو دیجیتال با شرایطی که بیشترین شباهت از نظر تاچ و صدا، با پیانوهای آکوستیک را داشته باشد، به این فکر افتادند تا تغییراتی در کلید این ساز به وجود بیاورند تا تاچ طبیعی یک ساز اکوستیک را شبیه سازی کند. بنابراین در دوران های مختلف این تغییرات را با نامها و قابلیت های مختلف، ارائه کردند

کلاویه های سبک

این دسته شامل اکثر ساز های الکترونیکی خانگی و ارگ های بادی که معمولا در کلیسا ها و محل های سخنرانی استفاده می شوند، میباشد. دیگر ساز هایی که سنگین  نشده اند، سازهای کلاسیک و کیبورد ها هستند که معمولا برای نوازندگان مبتدی، طراحی شده اند. امروزه اکثر کیبورد های حرفه ای ادعا می کنند که به نوعی سنگین شده اند. عمل سنگین شدن به عملیاتی گفته میشود که وزن کلاویه پیانو را افزایش میدهند تا حرکتی آرام تر پیدا کند.

وزن نیمه سنگین کلاویه پیانو

این اکشن معمولا برای کیبورد هایی استفاده شده که از نظر قیمت در سطح پایینی هستند و یا برای حمل آسان جهت استفاده در مکان های خاص، مورد استفاده قرار گرفته است. یک کلاویه پر حرکت و پرشده با پر کننده های سنگین، مقاومت بیشتری به ضربه های نوازنده، نسبت به کلیدهای معمولی دارد.

اکشن کلاویه پیانو دیجیتال

در کلاویه یک پیانو دیجیتال یا الکترونیک عملکرد ضربه و حرکت، به نوعی همانند اتفاقاتی است که در مدل آکوستیک آن رخ می دهد. در اینجا مقاومت در مقابل حرکت ، به وسیله یک چکش کوچک که توسط یک اهرم در نزدیکی کلید، قرار داده شده است ، انجام می پذیرد. تولیدکنندگان، انواع مختلفی از شبیه سازی اکشن چکشی را ارائه می دهند (و معمولا ادعا می کنند که تولیدات خودشان برتر هستند ! ) و تلاش می کنند تا مدل های بالاتر را، به واقعیت نزدیک تر کنند.

به عنوان مثال، بعضی از مدل های پیانو های Roland دارای حالت بازگشت واقعی میباشد، تا احساس پیانو آکوستیک را در زمان نواختن قطعات آرام pianissimo برای نوازنده، ایجاد کند. ( به این معنی که در هنگام نواختن pianissimo ، ضربه خفیفی از طرف کلاویه پیانو به دست نوازنده منتقل میشود که یادآور ضربه حاصل از بازگشت چکش های پیانو اکوستیک، میباشد )

تفاوت وزن در نتها

در سازهای آکوستیک، کلیدها در محدوده فرکانس پایین، نسبت به محدوده بالایی، مقاومت بیشتری در حین نواختن دارند. کلیدهایی با ” وزن چکش درجه بندی شده ” و یا ” اکشن چکش پیشرفته ” لمس سنگین تر بر روی نت های پایین تر ساز و لمس سبک تر بر روی نت های بالاتر ساز را ایجاد میکنند.

کلاویه های سفید و مشکی

اولین موضوع در آموزش پیانو می تواند یادگیری الگوی کلاویه های مشکی و سفید باشد. اگر به صفحه کلاویه پیانو خود نگاه کنید، متوجه خواهید شد که یک الگوی تکراری شامل گروه های ۲ و ۳ کلاویه مشکی بر روی پیانو وجود دارد. نت C در سمت چپ یک گروه ۲ تایی قرار گرفته است و بعد از آن طبق الفبای موسیقی نت ها چیده شده تا دوباره به نت C برسید. برخی از نوازندگان مبتدی از برچسب نت بر روی کلاویه ها استفاده می کنند تا مرور با نت ها آشنا شوند. کلاویه های مشکی بعنوان Flat و Sharp یا همان بمل و دیز شناخته می شوند و برای کمک به یادگیری کامل کلاویه های بمل و دیز از حروف (♯) برای دیز و (♭) برای بمل در دفتر نت استفاده شده است. همچنین یادگیری semitone می تواند درک بهتری از دیز و بمل در اختیار نوازنده قرار دهد. یک semitone در واقع همان نیم پرده نامیده می شود و به فاصله بین دو نت کنار هم در یک گام اطلاق می گردد. بنابراین به فاصله لبن نت C و C دیز، فاصله بین D و D دیز یک نیم پرده گفته می شود.

کلاویه های چوبی طبیعی پیانو

بعضی از تولید کنندگان در مدل های با کیفیت بالا و البته گران قیمت، کلاویه ها را از چوب واقعی بجای پلاستیک، برای افزایش احساس تشابه با یک پیانو اکوستیک را ارائه می دهند.

مختصری در رابطه جایگاه نت های مختلف بر روی کلاویه های پیانو

کیبورد های مدرن پیانو از ۵۲ کلاویه سفید و ۳۶ کلاویه سیاه تشکیل شده اند. پیانوها شامل هفت اکتاو به انزمام فاصله سوم مینور ( از A0 تا C8 ) هستند. کلاویه های سفید پیانو شامل ۷ نت A-B-C-D-E-F-G و کلاویه های سیاه بمل و دیز های این نت ها را شامل می شوند. کلاویه های سیاه همیشه در گروه های دو و سه تایی متوالی ظاهر شده است. وقتی از نت C به سمت بالا حرکت می کنید، نت های D, E, F, G را خواهید داشت. زمانیکه به G رسیدید، آن را به عنوان برگشت به ابتدای الفبا در نظر بگیرید. الگوی الفبای موسیقی در گروه بندی های اکتاو تکرار می شود، که گروه های هشت کلاویه سفید و کلاویه های سیاه بین آن ها را شامل می شود. در رابطه با کلاویه های مشکی هم باید گفت که این نت ها نشان دهنده بمل و دیز نت ها هستند.

• نت های دیز یا Sharp برای کلاویه مشکی سمت راست کلاویه سفید در نظر گرفته می شود.
• نت های بمل یا Flat برای کلاویه مشکی سمت چپ کلاویه سفید در نظر گرفته می شود.