معرفی استاد افلیا پرتو
استاد افلیا پرتو در روز اول دی ماه سال 1317 چشم به این جهان گشود. محیط زندگی این شخصیت و معاشرت با نوازندگانی چون استاد موسی خان، فضای مناسب و مساعدی را برای شکوفایی استعداد موسیقیایی استاد فراهم نمود. پدر و مادر استاد اهل موسیقی و دنبال کننده فعالیت های موسیقی در آن زمان بوده اند. حضور در کنسرت های اساتید موسیقی و شنیدن صدای ساز و آواز هنرمندان آن زمان باعث شده تا شرایط برای بروز علاقه به موسیقی فراهم شود. به طوری که در سال 1327 و در سن 10 سالگی در هنرستان موسیقی ملی که توسط استاد روح الله خالقی تأسیس شده بود، نام نویسی شد. در این هنرستان از محضر استادانی همچون ابوالحسن صبا، علینقی وزیری، حسین تهرانی، مهدی مفتاح، روح الله خالقی و مهم تر از همه استاد جواد معروفی بهره مند شد.
اولین زن ایرانی که پیانو می نواخت
استاد افلیا پرتو اولین زن ایرانی بود که پیانو می نواخت. همانطور که اشاره کردیم استاد از ده سالگی در محضر استاد جواد معروفی به آموزش نوازندگی پیانو پرداخت و با اینکه رشته اصلی ایشان عود بوده و مدتی هم به نوازندگی سه تار مشغول شدند، ولی به نوازندگی پیانو علاقه خاصی نشان داد. اجرای موسیقی ایرانی با پیانو یکی از افتخارات استاد پرتو است که طی سال ها تمرین و ممارست در خدمت استاد معروفی به این مهم دست یافت. استاد پرتو یکی از شاگردان موفق استاد معروفی بودند که در زمان تدریس نیز از شیوه آموزشی ایشان الگو می گرفتند.
تحصیلات استاد افلیا پرتو در چه زمینه ای بوده است
استاد بعد از فارغ التحصیلی از هنرستان، در وزارت فرهنگ که امروزه به نام وزارت آموزش و پرورش نامگذاری شده است، استخدام شد و سپس در مدرسه ای در تهران به عنوان معلم سرود و موسیقی مشغول فعالیت شد. در سال 1336 و بعد از اتمام دوره کارشناسی موزیکولوژی که از هنرستان عالی موسیقی ایران در اداره هنرهای زیبا در وزارت فرهنگ و هنر به فعالیت خود ادامه داد. استاد دوره کارشناسی ارشد خود را نیز از دانشکده هنر دانشگاه فارابی دریافت نمود و تا دوران بازنشستگی در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به تدریس رشته های مختلف موسیقی گردید. همچنین ایشان سرپرست ارکستر بانوان نیز بوده و نیز در این ارکستر نوازندگی پیانو را بر عهده داشته است.
فعالیت های کاری استاد افلیا پرتو در چه زمینه هایی بوده است
استاد پرتو بعد از دوره فارغ التحصیلی غیر از شغل معلمی در فعالیت های موسیقی زیادی نیز فعالیت داشت. از جمله اجرای برنامه های موسیقی در رادیو و تلویزیون و همنوازی و تک نوازی با ارکسترها و خوانندگان آن زمان از جمله این موارد بوده و مربوط به اواخر دهه 1330 است. یکی از نوازندگان مشهوری که نام استاد در بروشور سی دی هایشان دیده می شود، آقای امین الله رشیدی هست. همچنین خانم پرتو مسئولیت ارکستر بانوان را نیز از سال 1348 و سال های طولانی عهده دار بود. سرپرستی ارکستر بانوان قبل از ایشان بر عهده افرادی همچون آقای احمد فروتن راد، خانم سیمین آقای رضی و خانم مهین زرین پنجه بوده است. قبل از استاد نیز آقای پورتراب این مسئولیت را عهده دار بودند که بعد از ایشان سرپرستی این ارکستر به خانم پرتو پیشنهاد شد. ارکستر بانوان از تعدادی خانم که یا از هنرستان فارغ التحصیل شده بودند و یا خیر و تعدادی از افراد بیرون از کارد هنرستان تشکیل شده بود. در این ارکسترها هم از سازهای غربی و هم ایرانی استفاده می شد و بسیاری از برنامه ها هم ضبط شدند. استاد پرتو در این ارکستر به عنوان نوازنده پیانو حضور داشت و شخصاً پیانو می نواخت. در نهایت استاد در سال 1377 گروه موسیقی یاران را به خوانندگی دوست صمیمی شان خانم خاطره پروانه تأسیس نمود. استاد پرتو غیر از نوازندگی، در زمینه تنظیم آهنگ نیز فعالیت داشت و بعد از بررسی و تصویب آهنگ هایی که به دستشان می رسید، در ارکستر استفاده می کرد.
تغییرات سیاسی و تأثیر آن بر روی فعالیت استاد افلیا پرتو
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تغییراتی که در سیستم سیاسی و به تبع آن در بخش های مختلف اجتماع رخ داد، تغییرات گسترده ای در برگزاری ارکسترها و در عرصه موسیقی ایجاد شد. این تغییرات در مورد فعالیت بانوان در عرصه های موسیقی بسیار پررنگ تر است. تمامی ارکسترها متوقف شدند و عملاً تمامی افرادی که در این عرصه فعالیت داشتند، بیکار شدند. با وجود اینکه استاد در زمینه موسیقی مبتذل فعالیتی نداشتند، با این حال ایشان هم جزو افرادی بودند که در این مدت خانه نشین شدند. در این دوران تدریس تنها فعالیتی بود که استاد پرتو به آن پرداخت. تا زمانی که فضای سیاسی تثبیت شد و کمی تعادل برقرار گردید. با این وجود امکان نوازندگی در ارکسترها همچنان برای خانم ها وجود نداشت. در نتیجه فعالیت ها موسیقی بانوان در فضایی امکان داشت که آقایان در آن حضور نداشتند. با این حال استقبال خانم ها از این نوع موسیقی بیشتر شده بود.
